Nga fruthi në kulufruth

Në përgjigje të shënimit tim për kulufruthin, mikja dhe kolegia Ledi Shamku më la këtë koment në Facebook:

ç’më çove mall me këto fjalë që i kam ndi kushsa herë poshtë tanës rrushit t’oborrit tim, xhep i nji rrugice qorre fare afër sates rrugicë po ashtu e verbët 😂

Atëhere: po dëshmoj si i kam ni un: sa herë që n’vapë unë e moma Feti gatunim te kuzhina verore n’fund t’oborrit e duhej me i nej gjellës ke kryet pra zjermit cipër, moma vente dorën te gusha edhe shfrynte:
– Qyqja na dul kulufruthi. Morëm yll, për Zotin!
– Mome, ça o kulufruthi?
– T’kuqtë e modh, nji gjo si fruthi po mo e sertë.

“Me ta knu kulufruthin” nuk e kam ni prej saj, po ne gjithë ato kontekste që ke shënuar ti në analizë, ajo thoshte: “me ta knu KËLHUQEN”. Se ça ishte kjo KËLHUQJA e se ça muzike e shoqnonte, kët s’e di.

Çfarë e fut kulufruthin në një kategori me fruthin – madje moma Feti nuk lë shteg për diskutim, kur shpjegon se kulufruthi është “t’kuqtë e modh, nji gjo si fruthi po mo e sertë”.

Read Full Post »

Kulufruthi

E mbaj mend nga fëmijëria shprehjen “ia këndoi kulufruthin”, por nuk më kujtohet dot kuptimi i saj; ka qenë e tironçes të rrugës, dhe kështu me intuitë anoj ta interpretoj si “i bërtiti, e bëri për një lek (qepaze)”, edhe pse kjo nuk më ndihmon gjë për kuptimin e fjalës kulufruth – që gjithsesi e ruan lidhjen me fruth. Por fruthi është sëmundje, ndërsa kulufruthi diçka që, origjinalisht, është kënduar – ndoshta një lloj kënge rituale ose formule.

Read Full Post »

Banaliteti shqip

Kur qëllon të citohet në shqip vepra e Hanna Arendt-it për gjyqin e Eichmann-it në Jerusalem dhe të përmendet “banaliteti i së keqes”, do të ketë gjithnjë shqipfolës që do ta keq-interpretojnë shprehjen, duke menduar se Arendt e ka fjalën për “ndyrësinë” e së keqes. Dhe kjo ngaqë mbiemri banal, në shqipe, përdoret shpesh me kuptimin “i pahijshëm, i ndyrë, i turpshëm” që është sanksionuar edhe në fjalorët, si në togjet fjalë banale, fjalor banal, humor banal dhe njeri banal (nga goja); që do t’i përgjigjej anglishtes vulgar ose obscene; kuptim pastaj që është bartur edhe në emrin banalitet. Ky kuptim, megjithatë, nuk ndeshet në gjuhët nga është huazuar fjala, me gjasë italishtja dhe frëngjishtja.

Read Full Post »