Posted in morfologji, semantikë, tagged aktualizimi, aoristi, aspekti i kryer, aspekti progresiv, folja ndihmëse "vjen", koha e kryer, koha e pakryer, koha e tashme, përcjellorja, pjesëza po on June 8, 2010| Leave a Comment »
Të krahasohen thëniet e mëposhtme:
Ritmet e prodhimit po rriten
Ritmet e prodhimit janë duke u rritur
Ritmet e prodhimit po vijnë duke u rritur
Ç’dallim ka midis ndërtimit po rriten, ndërtimit janë duke u rritur dhe ndërtimit po vijnë duke u rritur?
Posted in morfologji, sintaksë, tagged aoristi, aspekti durativ, aspekti i pakryer, aspekti iterativ, lidhëza sa, përsëritja on May 26, 2010| Leave a Comment »
Ky ndërtim ngjan disi me ndërtimin ha sa të hash, meqë edhe këtu folja përsëritet, me ndërmjetësinë e lidhëzës sa; po ashtu, gjymtyra e dytë e ndërtimit njëlloj shpreh modalitetin e dëshirës ose të mundësisë (“prita aq sa munda”, “prita aq sa desha”, “prita aq sa duhej”).
Posted in sintaksë, tagged aoristi, e ardhmja, homonimia sintaksore, ndërtime kundërshtore, ndërtime lejore, ndërtime shkakore, parataksa, përsëritja on May 22, 2010| 2 Comments »
Përsëritjes, si dukuri në sintaksën e shqipes kryesisht bisedore, nuk duket t’i jetë kushtuar vëmendja e duhur.
Posted in sintaksë, tagged aoristi, lidhëza dhe, lidhëza sa, lidhorja on May 21, 2010| Leave a Comment »
Një ndërtim shqip që duket sikur thyen një varg rregullash të logjikës gramatikore tradicionale:
Të vesh pallton dhe erdha.
Ky ndërtim mund të parafrazohet si “sapo të vesh pallton do të vij”, por vjen me nuanca modale dhe kuptimore të spikatura.
Posted in leksikologji, sintaksë, tagged aoristi, folja zë, ndërtimet kushtore, ndërtimi "ta zëmë se", ndërtimi "zëre se" on March 22, 2010| Leave a Comment »
Disa ndërtime me zëre se (urdhërorja e foljes zë me një trajtë të shkurtër që i referohet fjalisë kundrinore pasuese) përmbajnë një ftesë që i bëhet bashkëfolësit, për t’u zhvendosur mendërisht në të ardhmen, për ta konsideruar si të përfunduar një veprim që ende nuk është kryer ose ende nuk ka përfunduar:
Posted in morfologji, sintaksë, tagged aoristi, ndërtimet kushtore, ndërtimi "zëre se" on March 22, 2010| Leave a Comment »
Një përdorim i së kryerës së thjeshtë (aoristit) në bashkëvajtje me ndërtime kushtore, që më rezulton i pavënë re në gramatikën e Buchholz-Fiedler:
Posted in morfologji, pragmatikë, sintaksë, tagged aoristi, aspekti perfektiv, e kryera e thjeshtë, modaliteti kërcënues, urdhërorja on January 7, 2010| Leave a Comment »
Përveçse në funksionet e njohura të shenjimit të një veprimi të kryer në të shkuarën, aoristi i shqipes (e kryera e thjeshtë) ka dy-tre përdorime idiomatike që nuk janë ndriçuar mirë.
Kështu, në fjalinë e mëposhtme:
Ikë tutje, se ta lëshova qenin!
Aoristi lëshova, në këtë fjali, i referohet në të vërtetë një veprimi në të ardhmen, jo në të shkuarën.
Shqipologji 