Në disa prej kuptimeve të veta kryesore, folja çoj funksionon si kauzativ i shkoj:
çoj = bëj (shkaktoj) të shkojë
Archive for January, 2010
Një ndërtim kauzativ
Posted in morfologji, semantikë, tagged folja çoj, folja shkoj, lidhorja, ndërtimet kauzative on January 23, 2010| Leave a Comment »
Në vend të lidhores
Posted in pragmatikë, tagged dalja nga konteksti, folja iki, folja shkoj, folja vete, konteksti, lidhorja, urdhërorja on January 23, 2010| Leave a Comment »
Në gramatikat tradicionale, diferenca midis shko të vishesh dhe shko vishu do të cilësohej si diferencë regjistri; duke u klasifikuar forma e dytë si e regjistrit bisedor.
Ka edhe një mënyrë tjetër për ta analizuar këtë pranëvënie të pazakonshme të dy foljeve në urdhërore, duke e ripërkufizuar funksionin modal të shkoj.
Politesa në ligjërimin bisedor
Posted in pragmatikë, tagged funksioni zbutës, litota, lutja, politesa on January 19, 2010| Leave a Comment »
Të vegjëlve shpesh u thuhet që t’i shoqërojnë kërkesat me “të lutem/ju lutem”.
Një pseudo-urdhërore
Posted in leksikologji, morfologji, tagged pseudo-urdhërorja, urdhërorja on January 19, 2010| Leave a Comment »
Shqipen dale (dal në gegërishte) FShS (1984) e klasifikon si pasthirrmë, me kuptimin “prit pak,” “mos u ngut”; ekziston edhe një formë shumësi daleni e modeluar sipas shumësit të urdhërores (e krahasueshme me ejani, jakëni, hajdeni, mosni, nani etj.); megjithatë, ndryshe nga hajde dhe eja, dale nuk pranon kombinime me pjesëzën mohore mos (mos hajde dhe mos eja janë gramatikisht normale; mos dale jo). Etimologjikisht, dale lidhet me foljen (n)dal (Çabej); ndoshta në këtë grup hyn edhe ndajfolja ngadalë (dalëngadalë, gegërisht kadalë, dalkadalë).
Majtas/Djathtas
Posted in semantikë, tagged deiksis, orientimi hapësinor on January 17, 2010| Leave a Comment »
Disa nga fjalët më elementare të gjuhës janë veçanërisht të vështira për t’u përkufizuar.
Kështu, mbiemrin i majtë ose ndajfoljen majtas nuk e përkufizon dot veçse në mënyrë relative, edhe pse çdo fëmijë është në gjendje të dallojë të majtën nga e djathta pa vështirësi.
THUA në funksion interpelimi
Posted in pragmatikë, tagged folja them, funksioni interpelues, pjesëza dyshuese on January 17, 2010| Leave a Comment »
Folja them, në formën e vetës së dytë njëjës të së tashmes së dëftores (thua), përdoret në fjalitë pyetëse të cilat shprehin dyshim ose pasiguri:
GJUMI në leksik
Posted in leksikologji, tagged fusha semantike, ndërtimet kauzative on January 17, 2010| Leave a Comment »
Një analizë e shpejtë e fushës semantike të gjumit/të fjeturit do të ndihmojë për të kuptuar si shprehet leksikisht aspekti, ose mënyra e shtjellimit të veprimit, në gjuhën shqipe.
Pjesëza dyshuese
Posted in sintaksë, tagged lidhorja, pjesëza dyshuese on January 16, 2010| Leave a Comment »
Pjesëza PO në fjalitë pyetëse (II)
Posted in pragmatikë, sintaksë, tagged fjalitë kushtore, fjalitë pyetëse, pjesëza po on January 14, 2010| Leave a Comment »
Me përdorimin në funksion rifokusues të pjesëzës po lidhen edhe disa ndërtime të tjera idiomatike.
ASHTU në funksione shmangëse
Posted in pragmatikë, stilistikë, tagged ashtu, denotacioni, eufemizmi, familjariteti në ligjërim, funksioni shmangës, konotacioni, ligjërimi i thjeshtë on January 14, 2010| Leave a Comment »
Në shqipen bisedore ndeshen disa përdorime kureshtare të ndajfoljes përemërore ashtu.
Fjalori i Shqipes së Sotme (1984) pranon një përdorim të kësaj ndajfoljeje me kuptimin “as mirë as keq, çka, disi.”
Shqipologji 
You must be logged in to post a comment.