Posted in pragmatikë, Uncategorized, tagged ndërfaqja e përdoruesit, urdhërorja on November 22, 2016| Leave a Comment »
Përkthyesve të ndërfaqeve të përdoruesit (UI) nga anglishtja në shqip shpesh u duhet të vendosin si t’i trajtojnë tekste të tilla si:
Can’t delete folder
Të cilave në anglishte u mungon referenca vetore eksplicite.
Shqipja kërkon që thënia ta shprehë, me mjete gjuhësore, subjektin e thëniezimit – ose ta tregojë se kush flet.
Posted in pragmatikë, tagged biseda në distancë, biseda në zhurmë, funksioni fatik, funksioni konativ, përsëritja, redondanca, thirrorja, urdhërorja on July 5, 2012| 2 Comments »
Çfarë ndodh me gjuhën kur dy ose më shumë njerëz komunikojnë në një mjedis me zhurmë, ose kur janë larg njëri-tjetrit?
Natyrisht, biseda do të zhvillohet me zë të lartë, për të mbytur zhurmat ose për të mposhtur distancën.
Diçka e ngjashme ndodh edhe në bisedat telefonike, kur linja është e keqe – bashkëfolësit vetvetiu do të sillen sikur të jenë në mjedis me zhurmë ose larg njëri-tjetrit.
Posted in morfologji, sintaksë, tagged lidhorja, mohimi, ndajfolja kot, pjesëza mos, urdhërorja on June 7, 2010| Leave a Comment »
Ndërtimi i tipit mos bëj gabim + lidhore i shqipes bisedore:
Mos bëj gabim të ngjitesh nga shkallët
është i barazvlershëm me urdhëroren mohore:
Mos u ngjit nga shkallët (por merr ashensorin)
Posted in pragmatikë, sintaksë, tagged fokusimi, folje inkoative, funksioni propozues, funksioni zbutës, inkoativiteti, mohimi, parakohësia, pjesëza njëherë, pjesëza propozitive, pjesëza propozuese, urdhërorja on June 4, 2010| Leave a Comment »
Një tjetër pjesëz e shqipes me prejardhje ndajfoljore që meriton të analizohet më mirë: njëherë.
Posted in morfologji, sintaksë, tagged e ardhmja urdhërore, lidhorja, lidhorja urdhërore, urdhërorja on May 30, 2010| 1 Comment »
Ndërtimi idiomatik me foljen bëj në kontekste të tipit:
Do ta hash vezën se s’bën
Tërheq vëmendjen edhe ngaqë, edhe pse zakonisht ndjek kallëzues me modalitet urdhëror, vetë mënyrën urdhërore zakonisht nuk e pranon:
Posted in morfologji, sintaksë, tagged aspekti durativ, aspekti i kryer, aspekti i pakryer, aspekti pikësor, lidhëza sa, lidhëza si, lidhorja, përsëritja, urdhërorja on May 26, 2010| Leave a Comment »
Ky përfaqëson një tjetër instancë me folje të përsëritur:
Ha sa të hash tani, pa kur të vijë darka hamë prapë.
Rri sa të rrish nga ne, pastaj shko tek yt bir.
Lexo sa të lexosh sonte, pastaj vazhdoje nesër mbrëma.
këtu folja del një herë në urdhërore dhe pastaj në lidhore të tashmen; të dy format ndërmjetësohen nga lidhëza krahasore sa.
Posted in leksikologji, sintaksë, tagged mohimi me folje urdhërore, ndajfolja ç, ndajfolja kot, urdhërorja, urdhërorja implicite, urdhërorja mohore on March 15, 2010| Leave a Comment »
Ndërtimi i tipit:
ç + [trajtë e shkurtër] + folje + kot?
Është një strukturë me vlerë modale, që mund të pranojë, praktikisht, çdo folje.
Posted in pragmatikë, tagged dalja nga konteksti, folja iki, folja shkoj, folja vete, konteksti, lidhorja, urdhërorja on January 23, 2010| Leave a Comment »
Në gramatikat tradicionale, diferenca midis shko të vishesh dhe shko vishu do të cilësohej si diferencë regjistri; duke u klasifikuar forma e dytë si e regjistrit bisedor.
Ka edhe një mënyrë tjetër për ta analizuar këtë pranëvënie të pazakonshme të dy foljeve në urdhërore, duke e ripërkufizuar funksionin modal të shkoj.
Posted in leksikologji, morfologji, tagged pseudo-urdhërorja, urdhërorja on January 19, 2010| Leave a Comment »
Shqipen dale (dal në gegërishte) FShS (1984) e klasifikon si pasthirrmë, me kuptimin “prit pak,” “mos u ngut”; ekziston edhe një formë shumësi daleni e modeluar sipas shumësit të urdhërores (e krahasueshme me ejani, jakëni, hajdeni, mosni, nani etj.); megjithatë, ndryshe nga hajde dhe eja, dale nuk pranon kombinime me pjesëzën mohore mos (mos hajde dhe mos eja janë gramatikisht normale; mos dale jo). Etimologjikisht, dale lidhet me foljen (n)dal (Çabej); ndoshta në këtë grup hyn edhe ndajfolja ngadalë (dalëngadalë, gegërisht kadalë, dalkadalë).
Shqipologji 
You must be logged in to post a comment.